IΣTOPIA Στ΄
Οι Κλέφτες και οι Αρματολοί
Β4
Πολλοί ήταν οι Ελληνες που αντιστάθηκαν στην οθωμανική κυριαρχία, Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν οι Κλέφτες, οι οποίοι ζούσαν συνήθως στα βουνά, αλλά και οι Αρματολοί , παρόλο που διορίζονταν από τους Τούρκους, συχνά βοηθούσαν τους κλέφτες.
Καθώς οι Οθωμανοί Τούρκοι επέκτειναν την κυριαρχία τους στη βαλκανική Χερσόνησο, είχαν να αντιμετωπίσουν διάφορες εξεγέρσεις από ομάδες Ελλήνων που συνέχιζαν την παράδοση των πολεμιστών του Βυζαντίου.
Ένας από τους σημαντικότερους πολεμιστές ήταν ο Κορκόδειλος Κλαδάς, ο οποίος είχε για ορμητήριό του τη Μάνη, μία από τις λίγες περιοχές που δεν υποτάχτηκαν στους Τούρκους.
Η σημαία του Κορκόδειλου Κλαδά
Έλληνας στρατιωτικός ηγέτης, γιος του Θεόδωρου Κλαδά, αξιωματικού στην υπηρεσία των Δεσποτών του Μυστρά. Ο Κροκόδειλος Κλαδάς ανέλαβε στρατιωτική δράση στην περιοχή της Μάνης, αλλά επεκτάθηκε και στην Ήπειρο και η δράση του καλύπτει μια περίοδο σχεδόν 30 ετών.
Οι Μανιάτες ήταν ορεσίβιοι, που " αγρυπνούν νύχτα μέρα για να διατηρήσουν την ελευθερία τους και δεν εννοούν να αναγνωρίσουν κανένα ηγεμόνα επί της γης", όπως τους περιέγραψε Γάλλος περιηγητής.
Άλλοι ένοπλοι Έλληνες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν οι Κλέφτες. Οι Κλέφτες ζούσαν στην ύπαιθρο και είχαν τα λημέρια τους σε δύσβατα μέρη. Ήταν οργανωμένοι σε μικρές ομάδες, η καθεμία με τον καπετάνιο της και το δικό της μπαϊράκι. Βασικό χαρακτηριστικό των Κλεφτών ήταν η εχθρότητα που ένιωθαν για τους Τούρκους και γενικά για την εξουσία, στοιχείο που τους έκανε αγαπητούς στον λαό. Έτσι οι Κλέφτες έγιναν σύμβολο της αντίστασης των υπόδουλων Ελλήνων ενάντια στους κατακτητές.
Κλέφτης
Τα λημέρια τους βρίσκονταν σε δυσπρόσιτες χαράδρες και κορυφές σ' ολόκληρο τον ορεινό όγκο από την Καστοριά ως τα βουνά της Λαμίας.
Εκεί συμβίωναν συνήθως 30 έως 50 Κλέφτες, συνηθίζοντας στις σκληρές συνθήκες διαμονής και στην αυστηρή εσωτερική ιεραρχία.
Προέρχονταν συνήθως από κοντινές αγροτικές περιοχές, τις οποίες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν κάτω από σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις.
Προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους Κλέφτες και να αποκαταστήσουν την ασφάλεια στην ύπαιθρο, οι Οθωμανοί Τούρκοι χρησιμοποιούσαν ένοπλους Έλληνες, πρώην Κλέφτες, τους Αρματολούς. Ωστόσο οι Αρματολοί, παρόλο που ήταν βοηθητικά στρατεύματα των Τούρκων, συνεργάζονταν συνήθως με τους Κλέφτες. Παρατηρήθηκε έτσι το φαινόμενο, ιδιαίτερα κατά τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας, πολλοί Αρματολοί να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και να προσχωρούν στις τάξεις των Κλεφτών.
Σημαντικά αρματολίκια στον ελληνικό χώρο.
Οι Αρματολοί αποτελούσαν βοηθητικά στρατιωτικά σώματα με αστυνομικές κυρίως αρμοδιότητες σε δυσπρόσιτες περιοχές της αυτοκρατορίας. Στις περιοχές ευθύνης των Αρματολών, στα "αρματολίκια", ένοπλες ομάδες ντόπιων, συνήθως χριστιανών, αναλάμβαναν τη φύλαξη των ορεινών περασμάτων και την αντιμετώπιση των ληστρικών επιδρομών.
Φημισμένοι Αρματολοί ήταν ο Γεώργιος Ανδρίτζος, ο Κατσαντώνης στη Ρούμελη, ο Νικοτσάρας στον Όλυμπο, οι Σουλιώτες Γεώργιος Μπότσαρης και Λάμπρος Τζαβέλλας και πολλοί άλλοι. Αρκετοί από τους γιους, τους συγγενείς ή τα πρωτοπαλίκαρά τους συμμετείχαν στη Μεγάλη Επανάσταση του 1821.
Αρματολοί
Προς τα τέλη του 18ου αιώνα είχαν πολλαπλασιαστεί οι ένοπλες ομάδες που δρούσαν στην ηπειρωτική Ελλάδα. Κλέφτες, Αρματολοί, τοπικοί ιδιωτικοί στρατοί, μισθοφορικά στρατεύματα, συμμορίες γενίτσαρων και τμήματα του οθωμανικού στρατού συγκρούονταν και συμμαχούσαν περιστασιακά σε ένα πολύπλοκο τοπίο διαμάχης για την εξουσία.
Περίληψη
ΟΙ ΚΛΕΦΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΜΑΤΟΛΟΙ
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας (15ο - 19ο αιώνα) πολλοί Έλληνες αντιστάθηκαν στους Τούρκους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν οι Μανιάτες, οι Σουλιώτες, οι Σφακιανοί, οι Κλέφτες και οι Αρματολοί.
Οι Κλέφτες ζούσαν ομαδικά στην ύπαιθρο, σε δύσβατα μέρη, τα λημέρια. Κάθε ομάδα είχε τον αρχηγό της, τον Καπετάνιο και τη σημαία της, το μπαϊράκι. Εχθρεύονταν του Τούρκους και την εξουσία και ήταν αγαπητοί στον λαό. Έγιναν σύμβολο της αντίστασης των υπόδουλων Ελλήνων ενάντια στους Οθωμανούς.
Οι Αρματολοί ήταν πρώην Κλέφτες που στρατολόγησε ο Σουλτάνος για να αντιμετωπίσει την απειλή των Κλεφτών. Αν και βοηθοί του Σουλτάνου συνεργάζονταν συχνά με τους Κλέφτες και τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας εγκατέλειπαν τις θέσεις τους και προσχωρούσαν στις ομάδες των Κλεφτών.
Ξακουστοί Αρματολοί ήταν ο Κατσαντώνης, ο Νικοτσάρας, ο Ανδρίτζος, ο Μπότσαρης και το Τζαβέλλας. Ενώ διάσημοι Κλέφτες ήταν οι Κολοκοτρωναίοι, οι Πετμεζάδες, ο Μητροπέτροβας , ο Παναγιώταρος και άλλοι πολλοί. Ενώ ο Κορκόδειλος Κλαδάς ήταν ένας από τους σημαντικότερους πολεμιστές που είχε το ορμητήριό του στη Μάνη.
Ρίξε μια ματιά
