IΣTOPIA Στ΄

Στα τέλη του 18ου αιώνα, στις 14 Ιουλίου 1789, ξέσπασε στο Παρίσι η Γαλλική επανάσταση αιτία στάθηκε η μεγάλη οικονομική κρίση που ταλαιπωρούσε τη χώρα και είχε εξαθλιώσει τον λαό και η κοινωνική ανισότητα, κατάλοιπο της μεσαιωνικής φεουδαρχίας.

 

Η χώρα είχε βρεθεί σε δύσκολη οικονομική θέση μετά την εμπλοκή της στην Αμερικανική επανάσταση. Η οικονομία χειροτέρεψε όταν η βιομηχανική Αγγλία γέμισε την γαλλική αγορά με φθηνά υφάσματα και άλλα βιομηχανικά προϊόντα χτυπώντας έτσι την εγχώρια παραγωγή. Η έκρηξη του ηφαιστείου της Ισλανδίας και οι άσχημες καιρικές συνθήκες κατέστρεψαν τις σοδειές 5 ετών από το 1784 μέχρι το 1789 και είχαν ως αποτέλεσμα την έλλειψη σιταριού και τη μεγάλη άνοδο της τιμής του ψωμιού. Οι εξαθλιωμένοι αγρότες πέθαιναν από την πείνα και άρχισαν τις επιδρομές σε καταστήματα του Παρισιού για ένα καρβέλι ψωμί.

 

Η αστική τάξη που τα τελευταία χρόνια είχε αποκτήσει μεγάλη οικονομική δύναμη λόγω της ανάπτυξης του εμπορίου, ήταν η μοναδική τάξη που στήριζε τη γαλλική οικονομία με τους φόρους που πλήρωνε στο κράτος. Οι αγρότες αδυνατούσαν να πληρώσουν οτιδήποτε λόγω φτώχειας και οι ευγενείς ήταν απαλλαγμένοι από κάθε φορολογία επειδή τους απαγορευόταν να ασχοληθούν με το εμπόριο και με οποιαδήποτε δραστηριότητα τους άφηνε κέρδη.

Οι αστοί παρά την οικονομική τους δύναμη είχαν ελάχιστη πολιτική δύναμη σε αντίθεση με τους ευγενείς, οι οποίοι ήταν η μοναδική τάξη που μπορούσε να συμμετέχει στη δημόσια διοίκηση. Η κοινωνική αυτή ανισότητα δημιουργούσε δυσφορία στους αστούς που έψαχναν την ευκαιρία να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.

 

Ο Λουδοβίκος για να εξομαλύνει την κατάσταση θέλησε να επιβάλει δικαιότερη φορολογία,ανάλογα με το εισόδημα του καθενός. Για να το επιτύχει αυτό συγκάλεσε τη Γενική Συνέλευση των Τριών τάξεων, των ευγενών, των κληρικών και των αστών. Η συνέλευση αυτή στάθηκε και η αφορμή για το ξέσπασμα της επανάστασης, καθώς ο βασιλιάς παραχώρησε δικαίωμα ψήφου στους αστούς που είχαν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας τους. Αποτέλεσμα είχε να έχουν μεγάλο αριθμό εκπροσώπων και να διεκδικήσουν Σύνταγμα, πράγμα που δεν ήθελε ο βασιλιάς και οι ευγενείς που προσδοκούσαν μεγαλύτερη πολιτική εξουσία για την τάξη τους. Οι αστοί ξεσηκώθηκαν και κατέλαβαν το φρούριο της Βαστίλλης, στο οποίο φυλακίζονταν πολιτικοί κρατούμενοι. Ταυτόχρονα ξεσηκώθηκαν και οι αγρότες καίγοντας τις κατοικίες των ευγενών.

 

Ο βασιλιάς αναγκάστηκε να αναγνωρίσει τους εκπροσώπους της τρίτης τάξης, τοποθετώντας στο καπέλο του και το τρίχρωμο σύμβολό τους, που θα γινόταν αργότερα η σημαία του γαλλικού κράτους. Η Εθνοσυνέλευση ανακοινώνει την διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη η οποία αποτελεί την ενσάρκωση των ιδανικών του Διαφωτισμού. Ο Λουδοβίκος αρνήθηκε και πάλι να αποδεχθεί τις αποφάσεις της Συνέλευσης. Ξέσπασαν καινούριες αντιδράσεις, ο λαός κατέλαβε τα ανάκτορα των Βερσαλλιών και αιχμαλώτισε τη βασιλική οικογένεια.

 

Η Συνέλευση χωρίζεται σε τρεις ομάδες, τα ονόματα των οποίων αντιστοιχούσαν στις θέσεις που καταλάμβαναν οι εκπρόσωποί τους στην αίθουσα συνεδριάσεων. Η δεξιά ομάδα, φιλοβασιλική, δεν επιθυμούσε αλλαγές στο πολίτευμα. Η αριστερή ομάδα, ήθελε τον περιορισμό της βασιλικής εξουσίας και η κεντρώα ομάδα των μετριοπαθών επιθυμούσε μία βασιλεία στα πρότυπα της αγγλικής.

 

Στην πρώτη φάση της επανάστασης υπερίσχυσαν οι μετριοπαθείς και ψηφίστηκε Σύνταγμα με το οποίο καθιερωνόταν η Συνταγματική Μοναρχία.

 

Ο βασιλιάς προσπάθησε να δραπετεύσει μαζί με την οικογένειά του, καθώς σχεδίαζε την επαναφορά της Μοναρχίας με τη βοήθεια ευρωπαίων βασιλιάδων. Η Γαλλία δέχτηκε επίθεση από την Πρωσσία και την Αυστρία, ο λαός ξεσηκώθηκε για άλλη μία φορά, αντιλαμβανόμενος την προδοσία. Η Εθνοσυνέλευση ψήφισε την κατάργηση της Μοναρχίας. Στη φάση αυτή επικράτησαν οι Ριζοσπάστες με αρχηγό τον Δαντόν αρχικά, αργότερα τον Ροβεσπιέρο και επέβαλαν καθεστώς τρομοκρατίας. Χιλιάδες Γάλλοι πολίτες εκτελέστηκαν ως προδότες της επανάστασης, ευγενείς, κληρικοί, μετριοπαθείς αστοί, ο Λουδοβίκος και η βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα. Η αιματηρή περίοδος της τρομοκρατίας τελείωσε με την εκτέλεση του Ροβεσπιέρου και των συνεργατών του.

 

Ο έλεγχος της Εθνοσυνέλευσης περνάει ξανά στα χέρια των μετριοπαθών, ψηφίζεται καινούριο δημοκρατικότερο Σύνταγμα. Η κατάσταση όμως είναι δύσκολη για τη χώρα, καθώς βρίσκεται σε εμπόλεμη κατασταση με ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη. Οι βασιλικοί ξεσηκώνονται και ο στρατηγός, Ναπολέων Βοναπάρτης αναλαμβάνει να σώσει τη Δημοκρατία καταπνίγοντας την εξέγερση των βασιλικών, νικώντας τους Αυστριακούς στην Ιταλία ,διαλύοντας το παπικό κράτος ,αιχμαλωτίζοντας τον Πάπα και κάνοντας νικηφόρους πολέμους στην Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή.Οι Γάλλοι τον υποδέχονται  ως ήρωα, αναλαμβάνει την εξουσία, γίνεται αυτοκράτορας, κάνει πολλές μεταρρυθμίσεις και συνεχίζει τον πόλεμο με τους εχθρούς της χώρας που κράτησε περισσότερο από 20 χρόνια. Στο διάστημα αυτό κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, φτάνοντας μέχρι τη Ρωσία όπου νικήθηκε τελικά στο Βατερλώ το 1815.

 

Οι ιδέες και τα μηνύματα των δύο επαναστάσεων διαδόθηκαν γρήγορα σε όλο τον κόσμο, δημιουργώντας και άλλες εξεγέρσεις.