Μια ματιά στο βεστιάριο των
Ρωμαίων...
Τι φορούσαν οι Ρωμαίοι;
Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της ενδυμασίας των Ρωμαίων είναι η τήβεννος, την οποία φορούσαν πάνω από το χιτώνα τους άνδρες και γυναίκες στα αρχαία χρόνια. Αργότερα η τήβεννος μεγάλωσε και έγινε μόνον ανδρικό ένδυμα, το οποίο φορούσαν οι ελεύθεροι Ρωμαίοι πολίτες, ενώ ήταν απαγορευμένο για τους δούλους και τους ξένους.
Είχε οβάλ σχήμα και ήταν φτιαγμένη από μάλλινο ύφασμα αρχικά, αργότερα οι θερινές τήβεννοι φτιάχνονταν από μετάξι.
Το χρώμα της ήταν συνήθως λευκό, στις τηβέννους των αξιωματούχων υπήρχε μια βυσσινί κορδέλα στο τελείωμα του υφάσματος. Ο αυτοκράτορας και οι υψηλοί αξιωματούχοι μπορούσαν να φορούν μία μωβ τήβεννο σε σημαντικές εκδηλώσεις, ενώ σε περιόδους πένθους οι τήβεννοι είχαν σκούρο χρώμα.
Οι διαστάσεις της οι οποίες ήταν 3 μέτρα μήκος και 2 πλάτος την έκαναν δύσχρηστη γι'αυτό και εγκαταλείφθηκε σιγά σιγά. Τον 2ο αιώνα τη φορούσαν μόνον οι ευγενείς και ο αυτοκράτορας στις επίσημες εμφανίσεις τους. Τελικά την εποχή του Ιουστινιανού αντικαταστάθηκε από την tunica, τον ελληνικό χιτώνα και τη δαλματική, έναν κοντύτερο και φαρδύτερο χιτώνα που φορούσαν από πάνω.
Συμβόλιζε την ειρήνη γιατί την φορούσαν μόνον σε ειρηνικές περιόδους. Κατά τη διάρκεια του πολέμου φορούσαν ένα ελαφρύ ιμάτιο που τους επέτρεπε να κινούνται με ευκολία.
Οι γυναίκες φορούσαν την palla, αντί για την τήβεννο. Ήταν μάλλινη και τυλιγόταν γύρω από το σώμα τους με παρόμοιο τρόπο.
Τα ρούχα και τα υφάσματα που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι.
Πώς ήταν και πώς φοριόταν η τήβεννος, ένα βίντεο από το Μουσείο Getty Villa.
Η ρωμαϊκή ενδυμασία επηρεάστηκε από την ελληνική, γι' αυτό τα ρούχα των Ρωμαίων μοιάζουν με εκείνα των αρχαίων Ελλήνων, αλλά έχουν κάποιιες διαφορές.
Οι Ρωμαίοι προτιμούσαν το μαλλί από το λινάρι και φορούσαν περισσότερα ρούχα που κάλυπταν το σώμα τους, καθώς ήταν ψυχρότερο το κλίμα τους.
Τα ρούχα των Ρωμαίων δήλωναν την κοινωνική τους τάξη.
Με το πέρασμα του χρόνου τα ρωμαϊκά ρούχα βασίζονταν περισσότερο στο κόψιμο και στο ράψιμο παρά στο τύλιγμα γύρω από το σώμα. Η ρωμαϊκή ενδυμασία επηρέασε την φορεσιά των λαών της Ευρώπης.
Το βασικό ένδυμα των Ρωμαίων
Υποδήματα
Το κύριο ένδυμα των Ρωμαίων, ανδρών και γυναικών, όπως και των Ελλήνων ήταν ο χιτώνας, ένα χαλαρό πουκάμισο που έφτανε μέχρι τα γόνατα ή τους αστραγάλους.
Ήταν φτιαγμένος από διάφορα υλικά, μαλλί, λινό, μετάξι, βαμβάκι, ανάλογα με το ποιος και πότε τον φορούσε και δεν είχε καμία ραφή.
Στηριζόταν στο σώμα με μία ζώνη την οποία έδεναν κάτω από το στήθος τους.
Δεν ήταν πρέπον να κυκλοφορείς μόνον με τον χιτώνα έξω από το σπίτι σου, εκτός κι αν ήσουν δούλος ή εργάτης στον χώρο της εργασίας σου.
Οι γυναίκες φορούσαν και δεύτερο κοντύτερο χιτώνα( stola) από πάνω με τον οποίο σε περίπτωση κρύου ή βροχής μπορούσαν να καλύπτουν και το κεφάλι τους.
Από τον 2ο αιώνα και μετά μόνον οι άνδρες φορούσαν χιτώνα, οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν την stolα,η οποία φοριόταν και στη βυζαντινή περίοδο. Ήταν λινή ή μεταξένια και φανέρωνε την οικονομική κατάσταση της γυναίκας που τη φόραγε.
Οι Ρωμαίοι φορούσαν δερμάτινα σανδάλια συνήθως και δερμάτινες μπότες τις βροχερές και κρύες ημέρες του χειμώνα.
Τα σανδάλια που φορούσαν μέσα στο σπίτι άφηναν ελεύθερα τα δάχτυλα, ενώ αυτά που φορούσαν στον δρόμο τα είχαν καλυμμένα.
Έβαφαν τα δέρματα με διάφορα χρώματα για να ταιριάζουν με τα ρούχα τους.
Οι συγκλητικοί φορούσαν μαύρες μπότες τις οποίες στόλιζε ένα χρυσό ή ασημένιο λοφίο.
Ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος απαγόρευσε με νόμο στους άντρες να φορούν κόκκινα, κίτρινα και πράσινα παπούτσια.
Οι πλούσιοι Ρωμαίοι στόλιζαν με κοσμήματα τα υποδήματά τους, ενώ οι στρατιώτες τα ενίσχυαν με μεταλλικά μέρη και καρφιά .
Πολλοί στρατηγοί χρησιμοποιούσαν επίχρυσα ή χρυσά καρφιά και ενισχύσεις για να τραβούν την προσοχή και τον θαυμασμό.
Χρησιμοποιούσαν δέρμα ελαφιού, μοσχαριού, χοίρου και πρόβατου.
Καλλωπισμός
Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες στην αρχαία Ρώμη χρησιμοποιούσαν διάφορα προϊόντα ομορφιάς για να τονίζουν ομορφιά ,τον πλούτο και την αριστοκρατική τους καταγωγή .
Διάφορα προϊόντα που βοηθούσαν στη διατήρηση της νεότητας και τόνιζαν τα χαρακτηριστικά του προσώπου και τα δόντια κυκλοφορούσαν στην αγορά των Ρωμαίων.
Ένα κομψό βαλιτσάκι γεμάτο κραγιόν, σκιές για τα μάτια, μέικ απ και αρώματα συνόδευε κάθε κομψή και φιλάρεσκη Ρωμαία. Διάφορα μπωλάκια και αντικείμενα από φυσητό γυαλί χρησίμευαν για να ανακατεύουν τα χρώματα και τις κρέμες.
Αγόραζαν τα καλλυντικά τους σε βαζάκια σφραγισμένα με μέλι και κερί για να διατηρούνται φρέσκα!
Πολλά από αυτά περιείχαν τοξικές ουσίες και ήταν επικίνδυνα για την υγεία τους.
Τη βυζαντινή περίοδο οι γυναίκες βάφονταν λιγότερο έντονα, καθώς η εκκλησία κατέκρινε το μακιγιάζ.
Αρώματα φορούσαν και οι άντρες αν και οι επικρίσεις της εκκλησίας ήταν πολύ έντονες.
Η κόμμωση
Σε αντίθεση με την απλότητα των χτενισμάτων των αρχαίων Ελληνίδων, οι Ρωμαίες διάλεγαν περίτεχνα σχέδια για τα μαλλιά τους.
Οι άντρες κούρευαν κοντά τα μαλλιά τους με μυτάκια που πλαισίωναν το μέτωπό τους και ξυρίζονταν καθημερινά από την εποχή του Οκταβιανού Αυγούστου και μετά.
Οι βυζαντινές αγαπούσαν πολύ να πλέκουν τα μαλλιά τους μαζί με χρωματιστές ή χρυσές κορδέλες και να σχηματίζουν κομψούς κότσους. Στις διάφορες εκδηλώσεις φορούσαν πρόσθετες πλεξούδες συνήθως ξανθές, ενώ οι νεαρές κοπέλες άφηναν τα μαλλιά τους κάτω στολίζοντάς τα με κορδέλες. Όλες τους όμως όταν έβγαιναν έξω φορούσαν ένα λευκό μαντήλι και από πάνω έριχναν το μαφόριο, καθώς ήταν άπρεπο να κυκλοφορούν ξέσκεπες.
Στα βυζαντινά χρόνια οι άνδρες ανάλογα με τη μόδα κούρευαν ή άφηναν μακριά τα μαλλιά τους.
Η εκκλησία τους κατάκρινε όταν τα έκαναν μπούκλες ή τα έβαφαν, όπως οι γυναίκες.
Τους άρεσαν οι αφέλειες, ενώ πολλοί κουρεύονταν ουνικά αφήνοντας μακριά τα πίσω και κόβοντας κοντά τα μπροστινά μαλλιά ( πράσινοι και βένετοι).
Οι πλούσιοι Ρωμαίοι είχαν τους προσωπικούς τους κομμωτές και κομμώτριες ( ornatrice), οι οποίοι φρόντιζαν τα μαλλιά και το μακιγιάζ τους. Όταν το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο τους περίμενε σκληρή τιμωρία.
Οι Ρωμαίοι και οι Ρωμαίες , οι οποίοι δεν είχαν τον προσωπικό τους κομμωτή, συνωστίζονταν στις ουρές των κομμωτηρίων για κούρεμα, βάψιμο, χτένισμα, ξύρισμα και αποτρίχωση.
Τα μαλλιά των γυναικών τόσο στη Ρώμη όσο και στο Βυζάντιο ήταν μακρυά. Τα κοντά μαλλιά ήταν ένδειξη πένθους ή τιμωρίας.
Οι πλούσιοι Ρωμαίοι είχαν τους προσωπικούς τους κομμωτές και κομμώτριες ( ornatrice), οι οποίοι φρόντιζαν τα μαλλιά και το μακιγιάζ τους. Όταν το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο τους περίμενε σκληρή τιμωρία.
Οι Ρωμαίες συνήθιζαν όταν ασκούνταν ή κολυμπούσαν σε πισίνα να φορούν ένα είδος εσωρούχων, τα οποία έμοιαζαν με τα σημερινά μπικίνι.
