Επιρρήματα

Τρίτο Μέρος

Επίρρημα: < ἐπί και ῥῆμα

Πολλές φορές προσδιορίζουν επίθετα ή άλλα επιρρήματα.

Ο καιρός είναι πολύ καλός.

Ο πατέρας βγήκε από το σπίτι κάπως νωρίς.

ΤΟΠΙΚΑ

Φανερώνουν τόπο και απαντούν στην ερώτηση ΠΟΥ

ΧΡΟΝΙΚΑ

Φανερώνουν τόπο και απαντούν στην ερώτηση ΠΟΤΕ

ΤΡΟΠΙΚΑ

Φανερώνουν τρόπο και απαντούν στην ερώτηση ΠΩΣ

ΠΟΣΟΤΙΚΑ

Φανερώνουν ποσό και απαντούν στην ερώτηση ΠΟΣΟ

ΒΕΒΑΙΩΤΙΚΑ – ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΑ –ΑΡΝΗΤΙΚΑ

Με τα επιρρήματα αυτά επιβεβαιώνουμε, εκφράζουμε τον δισταγμό μας ή αρνούμαστε κάτι.

IΤα περισσότερα τροπικά επιρρήματα σχηματίζονται από το ουδέτερο των επιθέτων στην ονομαστική του πληθυντικού αριθμού και έχουν κατάληξη σε

– α

ο καλός, η καλή, το καλό καλά

I -ης

καταγής, καταμεσής, επίσης, επικεφαλής, εξής, ακόμη, ήδη, ειδεμή

Αντίστοιχα σχηματίζονταν στην αρχαία γλώσσα τα τροπικά επιρρήματα μόνον που έχουν κατάληξη σε –ως

( έτσι σχηματίζονται και τα επιρρήματα από τα επίθετα σε –ης. –ης, -ες)

καλώς, ευχαρίστως, αμέσως, συνήθως, ολοσχερώς, ολοταχώς, ασφαλώς, εντελώς, επιμελώς, σπανίως, διεθνώς

Από την αρχαία γλώσσα προέρχονται κάποια ποσοτικά επιρρήματα με κατάληξη σε -ις

Δεκάκις, επτάκις, οσάκις, πλειστάκις, πολλάκις, δις, τρις, μυριάκις και τα χρονικά νωρίς, μόλις, αποβραδίς, ολονυχτίς, ολημερίς

Πολλά χρονικά επιρρήματα έχουν κατάληξη –τε, τα περισσότερα παράγονται από αντωνυμίες.

Άλλοτε, εκάστοτε, πάντοτε, ποτέ, κάποτε, ουδέποτε, οπωσδήποτε,

–ει -υ -ι

εκεί, παμψηφεί, μεταξύ, αντίκρυ, απέναντι, έτσι, πάλι, μέχρι, πέρσι, μαζί

Τα περισσότερα τοπικά επιρρήματα έχουν κατάληξη σε

–ω,

Πάνω, κάτω, έξω, γύρω, εδώ, άνω, έσω, πίσω, πρόσω

-ος, -ον

φέτος, εμπρός, εξάπαντος, προπαντός, σχεδόν, τουλάχιστον, τυχόν, μάλλον, πιθανόν