Πρέπει να ξέρεις:
-
το σχήμα και τις κινήσεις της Γης
-
τους πόλους, τον Ισημερινό και τα ημισφαίρια της Γης
-
τους παράλληλους κύκλους και τους μεσημβρινούς
-
τον άξονα και την περιστροφή της Γης
-
την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο
-
το ηλιακό μας σύστημα
Το σχήμα και οι κινήσεις της Γης
Οι πόλοι, ο Ισημερινός, οι παράλληλοι κύκλοι και
οι μεσημβρινοί της Γης
ΚΕΦ. 1-2
Η Γη μας είναι ένα ουράνιο σώμα. Έχει σχήμα σχεδόν σφαιρικό, ελαφρά συμπιεσμένο στις κορυφές και διογκωμένο στη μέση. Το σχήμα αυτό λέγεται γεωειδές.
Η Γη, όπως και η υδρόγειος σφαίρα, κινείται γύρω από το νοητό (φανταστικό) άξονά της από δυτικά προς ανατολικά. Η κίνηση αυτή της Γης λέγεται περιστροφή.
Η Γη κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον εαυτό της σε 24 ώρες.
Η Γη κινείται επίσης και γύρω από τον Ήλιο. Η κίνησή της αυτή λέγεται περιφορά.
Η περιφορά της γύρω από τον Ήλιο διαρκεί 365 ημέρες, και 6 ώρες.
6x4=24 ώρες Γιαυτό κάθε τέσσερα χρόνια προστίθεται μία μέρα στον μήνα Φεβρουάριο. Το έτος που ο Φεβρουάριος έχει 29 ημέρες λέγεται δίσεκτο και έχει 366 ημέρες.
Ο λαός μας απέδιδε υπερφυσικές ιδιότητες στο δίσεκτο έτος και έπλασε πολλούς μύθους και δοξασίες για την παράξενη αυτή χρονιά.
... και σαν παντρέψανε την Αρετή στα ξένα
και μπήκε χρόνος δίσεκτος και μήνες οργισμένοι
κι έπεσε το θανατικό κι οι εννιά αδελφοί πεθάναν,
βρέθηκε η μάνα μοναχή σαν καλαμιά στον κάμπο.
του Νεκρού Αδελφού ( Δημοτικό Τραγούδι)
Για να βρούμε εάν ένα έτος είναι δίσεκτο ελέγχουμε τα δύο τελευταία ψηφία του, αν διαιρούνται ακριβώς με το 4.
π.χ 2012 12:4=3 άρα το 2012 είναι δίσεκτο έτος.
IΤο βορειότερο άκρο της Γης είναι ο Βόρειος Πόλος και το νοτιότερο άκρο της ο Νότιος Πόλος.
Στην υδρόγειο σφαίρα εντοπίζουμε και κυκλικές γραμμές που συνδέουν τους δύο πόλους της Γης. Οι γραμμές αυτές ονομάζονται μεσημβρινοί. Ο μεσημβρινός που περνά από το αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς του Λονδίνου ορίστηκε ως ο Πρώτος Μεσημβρινός. Με βάση τον Πρώτο Μεσημβρινό ορίζουμε στη Γη το ανατολικό και το δυτικό ημισφαίριο.
Στην υδρόγειο σφαίρα διακρίνονται επίσης οριζόντιες κυκλικές γραμμές, οι παράλληλοι κύκλοι. Ο μεγαλύτερος παράλληλος κύκλος είναι ο Ισημερινός, μία φανταστική γραμμή που χωρίζει τη Γη σε δύο ίσα μέρη, στο βόρειο και το νότιο ημισφαίριο.
Πατώντας το go μπορείς να διαβάσεις πληροφορίες για τη Γη
Πατώντας το go μπορείς να παρακολουθήσεις την περιφορά και την περιστροφή της Γης.
Πατώντας το παζλάκι μπορείς να παίξεις το παιγχνίδι των ερωτήσεων της Γης.
Πατώντας το go μπορείς να δεις τους παράλληλους κύκλους και τους μεσημβρινούς της Γης.
σε περίπτωση που δεν εμφανίζεται πάτα πάνω στην φωτογραφία της Γης για να κατεβάσεις το Google earth plug in
Πατώντας το go μπορείς να παίξεις ταξιδεύοντας στον Ισημερινό
Πατώντας το παζλάκι μπορείς να παίξεις το κουίζ των παράλληλων και των μεσημβρινών.
Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης
ΚΕΦ. 3
Κάθε παράλληλος κύκλος ενώνει τα μέρη της Γης, τα οποία απέχουν ίση απόσταση από τον Ισημερινό. Οι περιοχές αυτές έχουν το ίδιο γεωγραφικό πλάτος. Οι παράλληλοι που βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο δείχνουν βόρειο γεωγραφικό πλάτος, ενώ οι παράλληλοι που βρίσκονται στο νότιο ημισφαίριο δείχνουν νότιο γεωγραφικό πλάτος.
Ο μεγαλύτερος παράλληλος είναι ο Ισημερινός. Το μήκος των άλλων παραλλήλων μειώνεται, όσο απομακρυνόμαστε από τον Ισημερινό προς τους πόλους. Το γεωγραφικό πλάτος μετρ;άται σε μοίρες από 0º έως 90º βόρεια και από 0º έως 90º νότια. Ο Ισημερινός έχει γεωγραφικό πλάτος μηδέν μοίρες.
Οι μεσημβρινοί δείχνουν την απόσταση ενός τόπου δυτικά ή ανατολικά από τον Πρώτο Μεσημβρινό. Η απόσταση αυτή λέγεται γεωγραφικό μήκος και μετρείται επίσης σε μοίρες από 0º έως 180º δυτικά και από 0º έως 180º ανατολικά.
Ο Πρώτος Μεσημβρινός έχει γεωγραφικό μήκος 0º μοίρες.
Οι παράλληλοι και οι μεσημβρινοί της Γης δημιουργούν ένα δίκτυο το οποίο ονομάζεται δίκτυο συντεταγμένων.
Αν μετρήσουμε την απόσταση σε μοίρες ενός παράλληλου κύκλου από τον Ισημερινό, ορίζουμε το γεωγραφικό πλάτος ενός τόπου. Αν μετρήσουμε την απόσταση σε μοίρες ενός μεσημβρινού από τον Πρώτο Μεσημβρινό, ορίζουμε το γεωγραφικό μήκος ενός τόπου. Το γεωγραφικό πλάτος και το γεωγραφικό μήκος αποτελούν τις γεωγραφικές συντεταγμένες του τόπου.
Πατώντας στον πίνακα μπορείς να κάνεις εξάσκηση απαντώντας στις ερωτήσεις.
Πατώντας το παζλάκι μπορείς να παίξεις το κουίζ των γεωγραφικών συντεταγμένων
Πατώντας το go μπορείς να παίξεις με το δίκτυο συντεταγμένων
Πατώντας το go μπορείς να παίξεις με τις γεωγραφικές συντεταγμένες
Πατώντας στο αεροπλάνο μπορείς να ταξιδέψεις στη χώρα που θες και να μάθει περισσότερες πληροφορίες για τη θέση της.
Ο άξονας και η περιστροφή της Γης - Ημέρα και Νύχτα
Η περιφορά της Γης - Οι εποχές
ΚΕΦ. 4-5
Επειδή η Γη είναι σχεδόν σφαιρική και περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, δεν φωτίζεται ολόκληρη την ίδια ώρα. Φωτίζεται μόνο η μισή, δηλαδή το μέρος που βρίσκεται απέναντι από τον Ήλιο. Το μέρος αυτό έχει ημέρα. Το άλλο μισό μέρος που δεν φωτίζεται έχει νύχτα.
Καθώς η Γη περιστρέφεται συνεχώς, φωτίζονται οι τόποι της ο ένας μετά τον άλλον, δηλαδή σε κάθε τόπο την ημέρα διαδέχεται η νύχτα και τη νύχτα η ημέρα. Η εναλλαγή αυτή είναι αδιάκοπη.
Η διάρκεια της ημέρας και της νύχτας δεν είναι πάντα η ίδια στους διάφορους τόπους της Γης. Άλλοτε η ημέρα είναι μεγαλύτερη από τη νύχτα και άλλοτε συμβαίνει το αντίστροφο. Αιτία του φαινομένου αυτού είναι η μικρή κλίση που έχει ο νοητός άξονας της Γης. Η κλίση αυτή επίσης είναι η βασική αιτία της δημιουργίας των εποχών.
«Η Γη μας έχει κάποιο ελάττωμα εκ γενετής: ο άξονάς της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο της τροχιάς της ολόγυρα στον Ήλιο. Θα την είδατε πολλές φορές… στο βιβλίο σας, πώς γυρίζει, πώς διαγράφει αυτή τη μεγάλη έλλειψη: τρέχει γυρτή, με την μπάντα που λένε, κι όχι όρθια, ίσια. Αυτό είναι το ελάττωμά της. Και ξέρετε τ´ αποτελέσματά του; Οι τέσσερις εποχές του χρόνου… Εξαιτίας της πότε έχουμε ημέρες μεγάλες και πότε μικρές, πότε ήλιο πολύ, φλογερό και πότε λίγο, χλιαρό, ανεπαίσθητο, πότε χιόνια και πότε ζέστες ανυπόφορες, πότε άνοιξη και πότε φθινόπωρο, πότε χειμώνα και πότε καλοκαίρι!»
Γρηγόριος Ξενόπουλος, Διάπλασις των Παίδων
Πατώντας το go μπορείς να δεις την ώρα στην Ελλάδα ανάλογα με τη θέση του Ήλιου και της Γης, σε ένα εικοσιτετράωρο.
Πατώντας το go μπορείς να δεις πώς φαίνεται από τον δορυφόρο η εναλλαγή ημέρας νύχτας.
Πατώντας το go μπορείς να δεις μία προσομοίωση των τεσσάρων εποχών.
O νοητός άξονας της Γης είναι πλάγιος προς το επίπεδο της ελλειπτικής τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο. Στην κλίση του αυτή οφείλονται οι εποχές του έτους.
Κατά την περιφορά της Γης άλλοτε είναι στραμμένο προς τον Ήλιο το βόρειο και άλλοτε το νότιο ημισφαίριό της. Όταν είναι στραμμένο προς τον Ήλιο το βόρειο ημισφαίριο, οι ηλιακές ακτίνες πέφτουν κάθετα προς αυτό και το θερμαίνουν περισσότερο, ενώ στο νότιο ημισφαίριο πέφτουν πλάγια και το θερμαίνουν λιγότερο. Στην περίπτωση αυτή το βόρειο ημισφαίριο έχει καλοκαίρι και το νότιο ημισφαίριο έχει χειμώνα.
Βίντεο που εξηγεί τη δημιουργία των 4 εποχών.
Οι αλκυονίδες ημέρες
Η Αλκυόνη, η κόρη του Αιόλου, του θεού των ανέμων, ήταν παντρεμένη με τον Κύηκα, το βασιλιά της Τραχίνας. Ζούσαν πολύ αγαπημένοι κι ευτυχισμένοι και έλεγαν ότι η ευτυχία τους ξεπερνούσε ακόμη και την ευτυχία των θεών. Ο Δίας θύμωσε τόσο πολύ από την αλαζονεία τους και τους μεταμόρφωσε σε πουλιά. Η Αλκυόνη γεννούσε χειμώνα τα αυγά της στην ακροθαλασσιά, με αποτέλεσμα οι νεοσσοί να παρασύρονται από τα κύματα και να χάνονται. Κάποτε ο Δίας λυπήθηκε το άμοιρο πουλί και αποφάσισε να στέλνει μέσα στο καταχείμωνο, κατά την περίοδο που η Αλκυόνη επωάζει τα αυγά της, 14 ημέρες καλοκαιρίας. Μάλιστα διέταξε τον Αίολο να συγκρατεί τους ανέμους του, όσο διαρκούν οι ημέρες αυτές, τις οποίες ο λαός μας ονόμασε «αλκυονίδες».
Πατώντας το go μπορείς να δεις τις εποχές του έτους σε σχέση με την περιφορά της Γης.
Πατώντας το go μπορείς να δεις σε προσομοίωση τι συμβαίνει στις ισημερίες και τι στα ηλιοστάσια.
Πατώντας το go μπορείς να παίξεις με την κίνηση της Γης και τις εποχές σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Πατώντας το go μπορείς να δεις σε προσομοίωση την πρόσπτωση των ηλιακών ακτίνων στη Γη.
Το ηλιακό μας σύστημα
ΚΕΦ. 6
Τα οκτώ ουράνια σώματα, που κινούνται γύρω από τον Ήλιο, λέγονται πλανήτες. Ο Ήλιος είναι αυτόφωτο σώμα, έχει δηλαδή δικό του φως και θερμότητα και λέγεται αστέρας. Οι πλανήτες δεν έχουν δικό τους φως. Δέχονται φως και θερμότητα από τον Ήλιο, είναι δηλαδή ετερόφωτα σώματα.
Κατά τη μυθολογία ο Κρόνος, γιος του Ουρανού και πατέρας του Δία, είχε σύζυγο τη Γαία. Επειδή φοβόταν μήπως κάποιο από τα παιδιά του πάρει τη βασιλεία του, μόλις αυτά γεννιόνταν τα κατάπινε. Το μόνο παιδί που γλίτωσε ήταν ο Δίας.
Πατώντας στην εικόνα μπορείς να δεις βασικά στοιχεία των πλανητών και των δορυφόρων τους.
Γύρω από ορισμένους πλανήτες περιφέρονται άλλα ουράνια σώματα, οι δορυφόροι. Ο μοναδικός δορυφόρος της Γης είναι η Σελήνη.
Ο Ήλιος, οι οκτώ πλανήτες και οι δορυφόροι τους αποτελούν το ηλιακό μας σύστημα.
Μία από τις μεγάλες στιγμές της ανθρωπότητας ήταν εκείνη που οι αστροναύτες Άρμστρονγκ και Ώλντριν περπάτησαν στο έδαφος της Σελήνης στις 21 Ιουλίου 1969. Στο σημείο που πάτησαν για πρώτη φορά έστησαν μια πινακίδα που έγραφε: «ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ ΕΙΡΗΝΙΚΑ ΕΚ ΜΕΡΟYΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ».
Πατώντας το go μπορείς να δεις σε προσομοίωση το ηλιακό μας σύστημα
Πατώντας στη φωτογραφία μπορείς να δεις την περιφορά της Σελήνης γύρω από τη Γη.
Πατώντας στη ζυγαριά μπορείς να δεις το βάρος σου σε όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Πατώντας στη φωτογραφία μπορείς να κάνεις επανάληψη στην ενότητα του Διαστήματος.