



Εθνικοί Ευεργέτες

Εθνικοί ευεργέτες ονομάζονται, στην ελληνική ιστορία, οι εύποροι εκείνοι Έλληνες, οι οποίοι από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και μετά δαπάνησαν ή κληροδότησαν το σύνολο ή μεγάλο μέρος της περιουσίας τους για κοινωφελείς σκοπούς, στην Ελλάδα, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στη πνευματική ανάπτυξη και κοινωνική πρόοδο του ελληνικού έθνους.
Από τον ευρύ κύκλο των Ελλήνων, που αξίζουν του τίτλο του εθνικού ευεργέτη πρέπει να μνημονευθούν ιδιαίτερα ο Μανωλάκης Καστοριανός,ανακαινιστής της πατριαρχικής σχολής της Κωνσταντινούπολης (1661) και ιδρυτής σχολείων στην Άρτα, στο Αιτωλικό, στην Καστοριά και στη Χίο, ο Ιωάννης Βαρβάκης και οι Ηπειρώτες Λάμπρος και Σίμων Μαρούτσης, Επιφάνιος Ζώης Καπλάνης και οι αδελφοί Ζωσιμάδες, ιδρυτές των ανώτερων σχολών που λάμπρυναν τα Ιωάννινα όλο τον 18ον και τις αρχές του 19ου αιώνα.
Ο Κωνσταντίνος Μπέλλιος (1772 Λινοτόπι Καστοριάς- 1838 Βιέννη) στη διάρκεια της τετράμηνης διαμονής του στην Αθήνα δωρίζει όλη την Αθηναϊκή περιουσία του, κάπου 70.000 δραχμές της εποχής, στο νεοσύστατο Δημοτικό Νοσοκομείο Αθηνών επί της οδού Ακαδημίας, του οποίου γίνεται ο πρώτος ευεργέτης. Στην Εθνική Βιβλιοθήκη, όπου και σήμερα οι αναγνώστες της διαβάζουν βιβλία με τη σφραγίδα της δωρεάς του Κ.Μπέλλιου, υπάρχουν 1886 τόμοι που έφερε από τη Βιέννη. Κατά τη διάρκεια της ολιγόμηνης διαμονής του στην Αθήνα σχετίζεται με τον Έφορο των Αρχαιοτήτων Κυριακό Πιττάκη και βοηθάει θετικά στην ίδρυση της Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Ημέρα μνήμης των Εθνικών Ευεργετών έχει καθιερωθεί η 30η Σεπτεμβρίου.
Πηγή: Βικιπαίδεια
Αφιέρωμα της εκπομπής "Αληθινό Σενάριο" της ΕΤ3 στους Εθνικούς μας Ευεργέτες.

Πατώντας πάνω στην εικόνα, μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα της " Καθημερινής" για τους Εθνικούς Ευεργέτες.
Ιωάννης Λεοντίδης Βαρβάκης



Ο ευεργέτης Ιωάννης Βαρβάκης, ο άνθρωπος που έµαθε στον κόσµο να τρώει χαβιάρι, γίνεται γέφυρα µεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας. Και µια ταινία για τη ζωή του, γίνεται αφορµή για να δει κάποιος πως «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι», αλλά και τους θετικούς µύθους
Ποιο είναι το αόρατο νήµα που συνδέει έναν νεαρό παπά από τα Ψαρά, έναν συνταξιούχο οπερατέρ της ρωσικής τηλεόρασης από το Ροστόφ της Νότιας Ρωσίας, µια 80χρονη συνταξιούχο γιατρό από την Κεντρική Γαλλία και τον 50χρονο γιο της – υπάλληλο αεροπορικής εταιρείας;
Και ποιο είναι το αόρατο νήµα που συνδέει ένα σχολείο στο Ταγκαρόγκ της Ρωσίας, τον Τσέχοφ, τον Τσαϊκόφσκι και ένα άγαλµα της Αθηνάς που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και βρέθηκε στο προαύλιο του κτιρίου της Βαρβακείου Σχολής στα τέλη του 19ου αιώνα;
Το όνοµα του ιερωµένου από τα Ψαρά είναι Ιωακείµ Λεοντίδης. Του ρώσου οπερατέρ Βλαδίµηρος Κοµνηνός Βαρβάτσι. Της γαλλίδας κυρίας Κατερίνα Βλαντιµίροβνα Κισλιάκοφ και του γιου της Ζαν-Μισέλ Καπέσιους. Το Ταγκαρόγκ είναι παραλιακή πόλη στη Νότια Ρωσία. Στο Ταγκαρόγκ βρέθηκε στα 1815 ο έλληνας εφοπλιστής από τα Ψαρά Ιωάννης Βαρβάκης. Στο Ταγκαρόγκ στις 17 Ιανουαρίου γεννήθηκε στα 1860 και επτά χρόνια αργότερα φοίτησε στο ελληνικό σχολείο που είχε ιδρύσει ο Βαρβάκης, ο Ρώσος Αντον Τσέχοφ. Το σπίτι που έκτισε και έµενε ατενίζοντας την κίνηση στο λιµάνι του Ταγκαρόγκ ο Βαρβάκης, αγοράστηκε από τον Μόδεστο Τσαϊκόφσκι, αδελφό του Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι, µεταφραστή, δραµατουργό και λιµπρετίστα. Το µαρµάρινο άγαλµα της θεάς Αθηνάς (ρωµαϊκής περιόδου αντίγραφο του χρυσελεφάντινου πρωτοτύπου που φιλοτέχνησε ο Φειδίας) βρέθηκε σε βάθρο κατά τις εργασίες διάνοιξης προαυλίου στην παλιά Βαρβάκειο Σχολή στις 18 ∆εκεµβρίου 1880.
Ο παπα-Ιωακείµ Λεοντίδης, ο Βλαδίµηρος Βαρβάτσι και η Κατερίνα Βλαντιµίροβνα Κισλιάκοφ µε τον Ζαν Μισέλ Καπέσιους συναντήθηκαν το καλοκαίρι του 2010 σε ένα καφενείο στα Ψαρά και ανακάλυψαν ότι είναι οι… επτά γενιές απόγονοι του Ιωάννη Λεοντίδη, Ιωάννη Βαρβάκη (παρατσούκλι των συγχωριανών του που οφείλει στο αρπακτικό πουλί «βαρβάκι» αφού και ο ίδιος εξελίχθηκε ως πλοιοκτήτης σε… αρπακτικό, καθώς λεηλατούσε ως «πειρατής» τοτουρκοκρατούµενο Αιγαίο) ή Ιβάν Αντρέγιεβιτς (γιος του Ανδρέα Λεοντίδη και της Μαρίας Μάρου) Βαρβάτσι ή… Κοµνηνού Βαρβάτσι (οι τίτλοι ευγενείας που έλαβε ο ρώσος πολίτης – ελληνικής καταγωγής, πλοιοκτήτης και έµπορος χαβιαριού το 1810 από τον τσάρο Αλέξανδρο Α’ και την Αικατερίνη τη Μεγάλη της Ρωσίας).
«Το αόρατο αυτό ισχυρό φωτοστέφανο που καλύπτει αυτούς τους µεταφυσικά ενωµένους ανθρώπους - ιστορίες - µεγέθη είναι που εξακολουθεί να µε κρατά, να µε σπρώχνει στο να αρχίσω και να τελειώσω την ταινία», λέει στα«ΝΕΑ»ο σκηνοθέτης του «Ελ Γκρέκο», του «Καβάφη» και του ντοκιµαντέρ «Αναζητώντας τον Ιωάννη Βαρβάκη» – ένα ρεπεράζ ουσιαστικά για τα γυρίσµατα της πολυσυζητηµένης ταινίας προτού καν αρχίσει να γυρίζεται (ορίστηκε τελικά για τον Σεπτέµβριο του 2011) µε τίτλο «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι».
Η ιστορία του Ιωάννη Βαρβάκη, ενός πειρατή που γίνεται ζάμπλουτος έμπορος χαβιαριού και δεν σταματά να αγωνίζεται ενάντια σε κάθε εμπόδιο για την απόκτηση χρήματος, εξουσίας και πολιτικής επιρροής, για να χαρίσει στο τέλος όλα του τα υπάρχοντα στο όνομα της αγάπης. Η ιστορία ξεκινά από τα Ψαρά του Αιγαίου Πελάγους, φτάνει στην αυλή της Μεγάλης Αικατερίνης στη Ρωσία, απλώνεται στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας για να καταλήξει στη διχασμένη από εμφύλιες διαμάχες Ελλάδα, κατά την Επανάσταση του 1821.
Είδος Ταινίας: Περιπέτεια | Βιογραφικό | Ιστορία
Πρεμιέρα: 11, Οκτωβρίου, 2012 (Ελλάδα)
Σκηνοθέτης: Yannis Smaragdis
Σενάριο: Yannis Smaragdis,Panagiotis Pashidis
Παίζουν:
Sebastian Κoch («Οι Ζωές των Άλλων»),Catherine Deneuve, John Cleese («Monty Python»), Juan Diego Botto ("El Greco"), Nick Ashdon (ο πρωταγωνιστής της ταινίας El Greco), Evgeny Stychkin, Olga Sutulova, Λάκης Λαζόπουλος, Άκης Σακελλαρίου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, Παύλος Κοντογιαννίδης, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Μάνος Βακούσης, Γιώργος Κοτανίδης, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Γιάννης Βούρος, Ειρήνη Μπαλτά, Kris Radanov, Γιώργος Μακρής, Λάμπρος Κτεναβός, Μιχάλης Ιατρόπουλος, Δημήτρης Μαύρος, Peter Rundle, Αλέξης Αντωνόπουλος, Iryna Bagdassarova, Γιώργο Χαραλαμπίδης, Κώστας Σόμερ, Κώστας Δελακούρας, Κωστάντζα Κωνσταντακοπούλου, Μελίνα Ζαχαροπούλου, Χριστόφορος Παπακαλιάτης.
Διάρκεια:101'
Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε, ολόκληρη την ταινία του Γιάννη Σμαραγδή, " Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι"
Το ντοκιμαντέρ μάς ταξιδεύει στους τόπους, που έδρασε ο Ιωάννης Βαρβάκης (Ιβάν Αντρέεβιτς Βαρβάτσι) και καταγράφει την πορεία του ταυτόχρονα, με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του.
Ψαριανός πειρατής αρχικά στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μεταβαίνει στη Ρωσία και ως ευνοούμενος της τσαρίνας Αικατερίνης Β΄ της Μεγάλης, αναπτύσσει επιχειρηματική δραστηριότητα, που τον κατατάσσει στους πλουσιότερους και ισχυρότερους στην Ευρώπη.
Η έρευνα καταγράφει την κοινωνική και φιλανθρωπική του δράση στις κοινότητες της Ρωσίας, αλλά και την προσφορά του στη μόρφωση των Ελλήνων και τη στήριξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821. Ταυτόχρονα, οι καθηγητές πανεπιστημίου Γιώργος Κοντογιώργης και Θάνος Βερέμης εξετάζουν την ανάπτυξη της ελληνικής αστικής τάξης της Διασποράς πριν από την Ελληνική Επανάσταση.
Στο πρώτο μέρος περιγράφεται η δράση του Ι. Βαρβάκη κατά τη διάρκεια του Ρωσο-τουρκικού πολέμου και των Ορλωφικών (1770-1774), η αρχή της εμπορικής του δραστηριότητας στη Μαύρη Θάλασσα μετά τη συνθήκη ειρήνης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, η φυλάκισή του στην Κωνσταντινούπολη και η απόδραση στη Ρωσία το 1775. Επίσης, καταγράφεται η σχέση του με την αυτοκρατορική αυλή της Ρωσίας, η εγκατάστασή του στο Αστραχάν της Κασπίας Θάλασσας, η συμβολή του στην ανάπτυξη της περιοχής, καθώς και η πρωτοπόρα ενασχόλησή του με την παραγωγή και διακίνηση χαβιαριού.
Κάτοικοι των Ψαρών μιλούν για την κοινωφελή δράση του και Γάλλοι απόγονοί του αναφέρονται στο γενεαλογικό του δέντρο.
Ο φακός της εκπομπής περιηγείται επίσης στους δρόμους του Αστραχάν, ενώ ο καθηγητής και ιστορικός Αλεξάντερ Μαρκόφ μας ξεναγεί στην πόλη. Στο δεύτερο μέρος, ο φακός μας οδηγεί στην πόλη του Ταγκανρόγκ της Μαύρης Θάλασσας, στην οποία εγκατεστάθη ο Βαρβάκης το 1815.
Ένας απόγονός του που ζει στη Ρωσία, φωτίζει πλευρές του προσωπικού και οικογενειακού βίου του, ενώ αναφέρεται στην πληθώρα των κοινωφελών του έργων, εκκλησιαστικής και εκπαιδευτικής υποδομής. Εξετάζονται ακόμα οι επαφές του με σημαντικές προσωπικότητες της εποχής του Διαφωτισμού, όπως τον Ιωάννη Καποδίστρια και τον Αδαμάντιο Κοραή, η σχέση του με την εμπορική αστική τάξη, αλλά και η ενεργός συμμετοχή του στην προετοιμασία του Αγώνα.
Επίσης, παρουσιάζεται η δράση του κατά την επιστροφή του στην εξεγερμένη Ελλάδα την περίοδο της εμφύλιας διαμάχης το 1824, μέχρι τον θάνατό του στη Ζάκυνθο - στα χέρια του Διονυσίου Σολωμού - το 1825.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, μιλά η υποδιευθύντρια του Ιστορικού και Εθνογραφικού Μουσείου του Ταγκανρόγκ Γκαλίνα Αλεξαντρόβα Κρουπνίτσκαγια.